Trong giao dịch tín dụng, để tính lãi suất vay vốn hoặc gửi tiết kiệm, ngân hàng có thể áp dụng rất nhiều loại lãi suất như lãi suất thả nổi, lãi suất cố định,… Trong đó, lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực là hai loại lãi suất thường được sử dụng nhất. Vậy cụ thể, lãi suất danh nghĩa là gì? Hãy cùng Ngân hàng số Timo tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
>> Xem thêm: Lãi suất là gì?
Lãi suất danh nghĩa là gì?
Lãi suất danh nghĩa là lãi suất tiết kiệm hoặc lãi vay trên giấy tờ nhưng chưa phải là lãi suất thực tế vì chưa tính đến lạm phát và ảnh hưởng của lãi suất kép.
Ví dụ: Khi bạn vay tiền trả góp tại ngân hàng với lãi suất 10%/năm có nghĩa là lãi suất danh nghĩa cho khoản vay này là 10%/năm.
Tuy nhiên, trên thực tế, nền kinh tế sẽ luôn xảy ra tình trạng lạm phát. Khi đó, lạm phát sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lãi suất. Vì thế, lãi suất thực tế sẽ được tính bằng cách dùng lãi suất danh nghĩa trừ tỷ lệ lạm phát.
So sánh lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa
| Tiêu chí | Lãi suất thực | Lãi suất danh nghĩa |
| Khái niệm | Là lãi suất thực mà bạn thu về từ khoản tiền tiết kiệm hoặc phải trả cho một khoản vay sau khi tính đến lạm phát. | Là lãi suất của một khoản tiết kiệm hoặc khoản vay chưa tính đến lạm phát. |
| Đặc điểm | Được áp dụng để đo lường sức mua của biên lai thu lãi. | Chỉ mang tính chất tham khảo vì lãi suất danh nghĩa không tính đến lạm phát. |
| Công thức tính | (1 + r)(1 + i) = (1 + R)Trong đó:r: Lãi suất thực tế.i: Tỷ lệ lạm phát.R: Lãi suất danh nghĩa. | Là lãi suất trên giấy tờ của ngân hàng/ tổ chức tài chính. |
Công thức tính lãi suất danh nghĩa
Lãi suất danh nghĩa = Lãi suất trên giấy tờ của ngân hàng/tổ chức tài chính trong một thời gian nhất định
Ví dụ: Bạn gửi tiết kiệm 30 triệu tại Tiết kiệm trực tuyến (Term Deposit) của Timo với kỳ hạn 6 tháng và lãi suất 8%/năm. Trong trường hợp này, lãi suất danh nghĩa là 8%/năm.
Quan hệ giữa lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực tế là gì?
Quan hệ giữa lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực tế được xác định dựa trên 2 công thức:
Công thức 1:
| (1 + r)(1 + i) = (1 + R) |
Trong đó:
- r: Lãi suất thực tế.
- i: Tỷ lệ lạm phát.
- R: Lãi suất danh nghĩa.
Công thức 2:
| Lãi suất thực = Lãi suất danh nghĩa – Tỷ lệ lạm phát dự kiến |
Dựa vào hai công thức trên, lãi suất thực tế sẽ tỷ lệ nghịch với lãi suất danh nghĩa khi liên quan đến lạm phát. Tuy nhiên, thực tế, tỷ lệ lạm phát thực tế có thể khác so với tỷ lệ lạm phát dự kiến. Vì thế, bạn rất khó để tính chính xác lãi suất thực tế. Trong khi đó, ngân hàng/ tổ chức tài chính sẽ công bố lãi suất danh nghĩa cho nhà đầu tư.
Thông qua bài viết trên, Timo đã giúp bạn biết được lãi suất danh nghĩa là gì, mối quan hệ giữa lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực tế. Hãy theo dõi các bài viết của Timo để biết thêm các thông tin về tài chính ngân hàng được cập nhật mới nhất.
